Өгөгдлийн сангийн зөв сонголт нь өгөгдлийн шинжлэх ухаан болон програм хөгжүүлэлтэд маш чухал. Энэ нь гүйцэтгэл, өргөтгөх чадвар, өгөгдлийг боловсруулах болон хадгалах үр ашигт шууд нөлөөлдөг. SQL ба NoSQL өгөгдлийн сангийн аль нэгийг сонгох нь өгөгдөлд суурилсан шийдлүүдийн амжилт, хурд болон зорилгодоо нийцэх чадварт томоохон нөлөөтэй.
SQL болон NoSQL нь огт өөр технологид суурилсан. SQL өгөгдлийн сан нь бүтэцтэй, харилцан хамааралтай (relational) загварт тулгуурладаг бол NoSQL нь илүү уян хатан, схемгүй (schemaless) хэлбэрээр олон төрлийн, динамик өгөгдлийг өргөтгөх байдлаар ажилладаг.
SQL гэж юу вэ?
SQL өгөгдлийн сангийн үүсэл
1970 онд доктор Эдгар Кодд өгөгдлийн санг хүснэгт, мөр, баганын бүтэцтэйгээр зохион байгуулах харилцан хамааралтай загвар (Relational Model)-ыг анх санал болгосон. 1974 гэхэд IBM “System R” төслийг хэрэгжүүлж, харилцан хамааралтай өгөгдлийн сангийн анхны туршилтыг хийсэн бөгөөд SQL хэлийг тэд боловсруулсан.
Үүнээс хойш SQL-ийн стандартууд шинэчлэгдэж, Oracle, IBM, Microsoft зэрэг компаниуд SQL-д суурилсан Relation Database Management System (RDBMS) системүүдийг хөгжүүлсэн. Дараа нь MySQL зэрэг нээлттэй эхийн системүүд гарч ирснээр SQL илүү өргөн хэрэглэгдэх болсон.
Өдгөө SQL нь физик болон AWS, Azure, Google Cloud зэрэг үүлэн платформ дээр маш өргөн ашиглагддаг.
SQL өгөгдлийн сангийн онцлог шинж
SQL өгөгдлийн сан нь schema болон table гэсэн бүтэцтэй:
- Schema – өгөгдлийн сангийн бүтэц, хүснэгт, талбар, өгөгдлийн төрөл, боломжит утга болон хүснэгтүүдийн хоорондын харилцааг тодорхойлно.
- Tables – өгөгдлийн сангийн үндсэн нэгж. Жишээлбэл, үйлчлүүлэгч, бүтээгдэхүүн гэх мэт entity-үүд.
SQL нь primary key болон foreign key ашиглан өгөгдлийн бүрэн бүтэн байдлыг хангадаг.
SQL хэл нь өгөгдлийг үүсгэх, унших, шинэчлэх, устгах зэрэг командуудаар өгөгдлийн сантай харилцдаг.
SQL-ийн давуу талууд
SQL нь өгөгдлийн найдвартай ажиллагааг хангах ACID шинж чанаруудыг баримталдаг:
- Atomicity – бүх үйлдэл бүрэн хийгдэх эсвэл бүрэн цуцлагдана
- Consistency – өгөгдлийн сан үргэлж хүчинтэй төлөвт байна
- Isolation – зэрэгцээ транзакцууд хоорондоо нөлөөлөхгүй
- Durability – баталгаажсан өгөгдөл системийн алдаа гарсан ч хадгалагдана
Иймээс SQL өгөгдлийн сангууд өндөр найдвартай, нэгэн төрлийн, баталгаатай байдаг.
Өргөн хэрэглэгддэг SQL өгөгдлийн сангууд
- MySQL – хурдтай, нээлттэй эх, вэб апп-д өргөн хэрэглэгддэг.
- PostgreSQL – дэвшилтэт боломжтой, enterprise түвшний системд ашиглагдана.
- Microsoft SQL Server – Microsoft экосистемтэй нягт уялддаг.
NoSQL гэж юу вэ?
NoSQL өгөгдлийн сангийн үүсэл
Big Data хурдтай өсөн нэмэгдсэнээр уламжлалт SQL системүүдэд маш их хэмжээний бүтэцгүй болон хагас бүтэцтэй өгөгдлийг удирдах хүндрэл гарсан. Үүнээс үүдэн NoSQL буюу “Not Only SQL” системүүд бий болсон.
NoSQL нь өгөгдлийг олон серверт хуваарилан хэвтээ (horizontal) масштаблах боломжийг олгодог бөгөөд өндөр хэмжээ, өндөр хурдны өгөгдөлтэй орчинд тохиромжтой.
NoSQL-ийн онцлог шинжүүд
NoSQL өгөгдлийн сангууд нь динамик схемтэй бөгөөд дараах төрлүүдтэй:
- Document Store (MongoDB) – JSON төстэй баримт хэлбэрээр өгөгдөл хадгална
- Key-Value Store (Redis, DynamoDB) – түлхүүр-утга хосоор хадгална
- Graph Database (Neo4j, Amazon Neptune) – зангилаа, холбоос хэлбэрээр
- Column-Family Store (Cassandra, HBase) – баганаар зохион байгуулалттай
NoSQL-ийн давуу талууд
- Хэвтээ масштаблалт – сервер нэмж хүчин чадлаа өсгөнө
- Динамик schema – өгөгдлийн бүтэц өөрчлөгдөхөд асуудалгүй
- Unstructured болон semi-structured өгөгдөлд тохиромжтой
- Өндөр гүйцэтгэл, real-time хэрэглээнд сайн
SQL ба NoSQL-ийн гол ялгаа
1. Өгөгдлийн бүтэц
- SQL – хатуу, урьдчилан тогтоосон schema
- NoSQL – уян хатан, схемгүй
2. Масштаблалт
- SQL – босоо (vertical) масштаблалт
- NoSQL – хэвтээ (horizontal) масштаблалт
3. Интернэт найдвартай байдал
- SQL – ACID, яг одоогийн, хатуу бүрэн бүтэн байдал
- NoSQL – Eventual Consistency, distributed орчинд тохиромжтой
4. Хэрэглэх нөхцөл
- SQL – өгөгдөл тогтвортой, бүтэц тодорхой бол
- NoSQL – өгөгдөл байнга өөрчлөгддөг, том хэмжээтэй бол